Koja je uloga placente?

Placenta je organ koji se razvija u materici tokom trudnoće. Ova struktura obezbeđuje kiseonik i hranljive sastojke rastućoj bebi i uklanja otpadne proizvode iz bebine krvi. Usađuje za zid materice i iz nje nastaje pupčana vrpca. Organ je obično usađen za vrh, bok, prednju ili zadnju stranu materice. U retkim slučajevima, posteljica se može usaditi u donjem delu materice. Kada se to dogodi, naziva se nisko položena placenta (placenta previa).

Šta utiče na kvalitet placente?

Razni faktori mogu uticati na kvalitet placente tokom trudnoće, neki su pod vašom kontrolom, a neki ne. Na primer:

• Starost majke – neki problemi sa posteljicom su češći kod starijih žena, posebno nakon 40. godine života.
• Prerano pucanje vodenjaka – tokom trudnoće, beba je okružena i ublažena membranom ispunjenom tečnošću koja se naziva amnionska kesa. Ako kesa procuri pre nego što porođaj započne, što se naziva pucanjem vodenjaka, rizik od određenih problema sa placentom se povećava.
• Visok krvni pritisak može uticati na vašu placentu.
• Dvostruka ili druga višeplodna trudnoća. Ako ste trudni sa više beba, možda imate povećan rizik od određenih problema sa placentom
• Poremećaji zgrušavanja krvi – bilo koje stanje koje ili smanjuje sposobnost zgrušavanja krvi, ili povećava verovatnoću zgrušavanja, povećava rizik od određenih problema sa posteljicom.
• Prethodna operacija materice – ako ste prethodno imali operaciju materice, kao što je Carski rez ili operacija uklanjanja mioma, postoji povećani rizik od određenih problema sa placentom.
• Prethodni problemi sa placentom – ako ste imali problem sa placentom tokom prethodne trudnoće, možda ćete imati veći rizik da ga ponovo doživite
• Upotreba supstanci – određeni problemi sa placentom su češći kod žena koje puše ili koriste nedozvoljene supstance tokom trudnoće.
• Abdominalna trauma – trauma stomaka, poput pada, automobilske nesreće ili druge vrste udarca, povećava rizik od prevremenog odvajanja posteljice od materice (abrupcija posteljice)

Koji su najčešći problemi sa placentom?

Tokom trudnoće, mogući problemi sa placentom uključuju abrupciju posteljice, prednjačeću posteljicu i varijacije duboko usađene posteljice. Ova stanja mogu prouzrokovati potencijalno jaka vaginalna krvarenja. Posle porođaja, još jedno stanje može dovesti do zabrinutosti – zadržavanje delova posteljice u materici. Evo šta treba da znate o ovim stanjima.

Abrupcija posteljice

Ako se posteljica odvoji od unutrašnjeg zida materice pre porođaja, delimično ili u potpunosti, razvija se stanje poznato kao abrupcija posteljice. To može lišiti bebu kiseonika i hranljivih sastojaka i dovesti do jakog krvarenja. Abrupcija posteljice može dovesti do vanredne situacije koja zahteva prevremeno završavanje porođaja.

Placenta previa

Ovo stanje se dešava kada placenta delimično ili u potpunosti prekriva grlić materice, prostor kroz koji beba mora da prođe u prirodnom porođaju. Placenta previa je češća u ranoj trudnoći i može se povući kako materica raste.

Placenta previa može izazvati ozbiljna vaginalna krvarenja tokom trudnoće ili porođaja. Upravljanje ovim stanjem zavisi od količine krvarenja, od toga da li se krvarenje zaustavlja, koliko je duga trudnoća, od položaja posteljice i zdravlja vašeg i bebe. Ako previja placente potraje kasno u trećem tromesečju, lekar će vam preporučiti carski rez.

Placenta accreta

Tipično, posteljica se odvaja od zida materice nakon porođaja. Sa priraslom posteljicom, deo ili cela posteljica ostaje čvrsto vezan za matericu. Ovo stanje se javlja kada krvni sudovi i drugi delovi placente urastu previše duboko u zid materice. To može prouzrokovati ozbiljan gubitak krvi tokom porođaja. U agresivnim slučajevima, placenta vrši invaziju mišića materice ili raste kroz zid materice. Vaš lekar će verovatno preporučiti carski rez, nakon čega sledi uklanjanje materice – histerektomija.

Zadržana placenta

Ako se posteljica ne ukloni iz materice u roku od 30 minuta nakon porođaja, poznata je kao zadržana posteljica. Do zadržane placente može doći zato što se placenta zaglavi iza delimično zatvorenog grlića materice ili zato što je placenta još uvek pričvršćena za zid materice. Ako se ne leči, zadržana placenta može prouzrokovati ozbiljnu infekciju ili gubitak krvi opasan po život.

Koji su znaci ili simptomi placentnih poremećaja?

Tokom trudnoće obratite se svom lekaru ako imate:

• Vaginalno krvarenje;
• Bol u stomaku;
• Bol u leđima;
• Kontrakcije materice.

Šta mogu učiniti da smanjim rizik od problema sa placentom?

Većina problema sa placentom ne može se direktno sprečiti. Međutim, možete preduzeti sledeće korake:

• Redovno posećujte vašeg ginekologa tokom trudnoće;
• Sarađujte sa vašim ginekologom kako biste rešili bilo kakve zdravstvene probleme, poput visokog krvnog pritiska, dijabetesa, problema sa štitnom žlezdom;
• Ne pušite i ne konzumirajte zabranjene supstance;
• Razgovarajte sa svojim ginekologom o potencijalnim rizicima pre nego što se odlučite za carski rez;
• Ako ste imali problem sa placentom tokom prethodne trudnoće i planirate drugu trudnoću, razgovarajte sa svojim ginekologom o načinima kako da smanjite rizik od ponavljanja ovog stanja. Takođe, obavestite svog ginekologa ako ste ranije operisali matericu.

Kako se posteljica "rađa"?

Ako se porodite vaginalno, posteljica će se takođe "roditi" vaginalno, tokom onoga što je poznato kao treća faza porođaja.

Nakon porođaja, još uvek ćete imati blage kontrakcije. Vaš ginekolog vam može dati lek nazvan oksitocin (Sintocinon ) za nastavak kontrakcija materice i smanjenje postporođajnog krvarenja. Masiranjem donjeg dela stomaka materica se stegne i izbaci placentu. Možda će se od vas zatražiti da se još jednom napnete da biste isporučili placentu.

Ako se porađate putem carskog reza, ginekolog će ukloniti placentu iz materice tokom postupka.

Vaš ginekolog će pregledati placentu kako bi se uverio da je netaknuta. Svi preostali fragmenti moraju se ukloniti iz materice kako bi se sprečilo krvarenje i infekcija. Ako ste zainteresovani, zamolite da vidite placentu.

Ako tokom trudnoće imate pitanja o placenti ili problemima s posteljicom, obratite se svom lekaru. On ili ona vam mogu pomoći da bolje razumete ulogu placente tokom vaše trudnoće.

Prilozi iz iste kategorije

• Daunov sindrom
• Prevremeni porođaj
• Blizanci
• Puerperijum (babinjare)
• Plodni dani i prekinut snošaj